ایالات متحده به دلیل گستردگی و تنوع سیاست‌های داخلی و خارجی‌اش، گاهی هم به عنوان یک امپریالیسم و هم به عنوان یک ناسیونالیسم توصیف می‌شود. این دو مفهوم ممکن است در ظاهر متناقض به نظر برسند، اما در عمل، سیاست‌های آمریکا از هر دو ویژگی برخوردار است. در ادامه، به بررسی این موضوع می‌پردازیم:
---
امپریالیسم آمریکا
امپریالیسم به معنای گسترش قدرت و نفوذ یک کشور در دیگر کشورها، از طریق روش‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی یا نظامی است. آمریکا به دلایل زیر به عنوان یک قدرت امپریالیستی شناخته می‌شود:
1. قدرت نظامی گسترده:
پایگاه‌های نظامی آمریکا در بیش از 70 کشور جهان پراکنده است.
مداخلات نظامی متعدد در کشورهایی مانند افغانستان، عراق، ویتنام و لیبی.
2. نفوذ اقتصادی:
سلطه شرکت‌های چندملیتی آمریکایی در اقتصاد جهانی (مانند گوگل، اپل و آمازون).
دلار به عنوان ارز اصلی تجارت جهانی و ذخیره مالی کشورها استفاده می‌شود.
3. نفوذ فرهنگی:
صادرات گسترده فرهنگ از طریق هالیوود، رسانه‌ها و فناوری‌های آمریکایی.
ترویج ارزش‌های آمریکایی مانند دموکراسی و حقوق بشر در سطح جهانی.
4. دیپلماسی و سیاست خارجی:
مداخلات سیاسی برای تغییر رژیم‌ها یا ایجاد دولت‌های همسو.
اعمال تحریم‌های اقتصادی به عنوان ابزار فشار سیاسی.
---
ناسیونالیسم آمریکایی
ناسیونالیسم در آمریکا به ویژه در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با شعار "اول آمریکا" (America First) برجسته شد. این رویکرد بر اولویت دادن به منافع داخلی آمریکا تأکید دارد:
1. سیاست‌های حمایت‌گرایانه:
ترامپ با اعمال تعرفه‌های تجاری، تلاش کرد تولید داخلی را تقویت کند.
مخالفت با توافق‌نامه‌های تجاری چندجانبه مانند توافق ترانس-پاسیفیک (TPP).
2. مخالفت با مهاجرت:
سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی برای حفظ هویت ملی و امنیت داخلی.
3. تمرکز بر امنیت ملی:
کاهش تعهدات نظامی در خارج و تأکید بر امنیت داخلی آمریکا.
4. تضعیف نقش نهادهای بین‌المللی:
خروج از توافقات جهانی مانند توافق پاریس و برجام برای افزایش استقلال تصمیم‌گیری.
---
چگونه آمریکا هم امپریالیسم و هم ناسیونالیسم است؟
1. در عرصه خارجی (امپریالیسم):
آمریکا از قدرت نظامی، اقتصادی و فرهنگی خود برای گسترش نفوذ و سلطه جهانی استفاده می‌کند. این کشور در تلاش است تا از طریق سازوکارهای بین‌المللی یا مداخلات مستقیم، منافع خود را در دیگر کشورها تأمین کند.
2. در عرصه داخلی (ناسیونالیسم):
به موازات سیاست‌های خارجی، آمریکا در داخل کشور بر منافع ملی تأکید دارد. سیاست‌های حمایت‌گرایانه، کاهش مهاجرت و تمرکز بر تولید داخلی نشان‌دهنده وجه ناسیونالیستی این کشور است.
---
آیا این دو با هم تضاد دارند؟
در ظاهر، امپریالیسم (تسلط جهانی) و ناسیونالیسم (تمرکز بر داخل) متناقض به نظر می‌رسند، اما در آمریکا این دو به شکل مکمل عمل می‌کنند:
امپریالیسم برای حفظ منابع و جایگاه جهانی آمریکا به کار می‌رود.
ناسیونالیسم برای مدیریت داخلی و جلب حمایت مردمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
---
جمع‌بندی
آمریکا در سیاست خارجی خود رویکردی امپریالیستی دارد و در سیاست داخلی، ناسیونالیسم را به‌ویژه در زمینه اقتصاد و مهاجرت ترویج می‌کند. این ترکیب به دلیل ساختار اقتصادی، نظامی و سیاسی پیچیده این کشور شکل گرفته و نشان‌دهنده توانایی آن در انطباق با نیازهای داخلی و بین‌المللی است.
